| های یونسکو و دانشگاه های همزاد
فکر ایجاد یک طرح بین المللی برای تقویت همکاری های بین دانشگاهی ، نخستین بار در چهل و یکمین کنفرانس بین المللی آموزش در ژنو در سال 1980 مطرح شد. سپس این طرح در برنامة میان مدت یونسکو برای سال های 95 ـ 1990 گنجانیده شد و در بیست و پنجمین اجلاس یونسکو در سال 1989 به تصویب رسید. بر این اساس، مدیر کل یونسکو، برنامة دانشگاه های همزاد و کرسی یونسکو را که به وسیلة کمیتة آموزش عالی عنوان شده بود ارائه کرد. کنفرانس عمومی در بیست و ششمین اجلاس خود با ماهیت و اهداف دانشگاه های همزاد و نحوة کار آنها موافقت کرد و بدین ترتیب این طرح موجودیت یافت.
برنامة دانشگاه های همزاد و کرسی یونسکو به تدریج مورد استقبال کشورهای عضو، سازمان های غیردولتی آموزش عالی و مؤسسات آموزش عالی قرار گرفت و به عنوان یک ابتکار عمل در آموزش عالی پذیرفته شد. یک سال پس از تصویب این طرح، بیش از 200 تقاضا برای پیوستن به آن صورت گرفت.
وضعیت تعداد این کرسی ها و شبکه های آن تا سال 1996 به شرح زیر است:
|
سال ها |
1993 |
1994 |
فوریه 1995 |
اوت 1995 |
1996 |
|
کرسی ها |
70 |
130 |
150 |
209 |
247 |
|
شبکه ها |
20 |
27 |
36 |
41 |
52 |
دانشگاه های همزاد برای ایجاد همکاری بین المللی در سطح آموزش عالی به وجود آمده اند و سعی می شود از طریق این طرح، میان دانشگاه های سراسر جهان پیوند علمی به وجود آید و جریان انتقال سریع دانش از طریق ایجاد شبکه های بین المللی و سایر ارتباطات امکان پذیر شود. طی این طرح، مراکز پیشرفتة مطالعه و تحقیق در کشورهای در حال توسعه ایجاد می شود تا شکاف موجود در حوزه دانش میان کشورهای صنعتی و غیرصنعتی به حداقل برسد.
هدف از طرح دانشگاه های همزاد، برقراری همکاری میان دانشگاهی و ایجاد مراکزی است تا دانشجویان دوره کارشناسی ارشد و محققان بتوانند به تحصیل و پژوهش بپردازند. کرسی های یونسکو اشکال گوناگونی دارند. فعالیت های این بخش می تواند شامل تربیت کارکنان، تدریس، کارورزی در رشته های مختلف و نیز پژوهش و آموزش و حمایت از تأسیس کتابخانه ها و آزمایشگاه ها شود.
بودجة کرسی های یونسکو و دانشگاه های همزاد از طریق دانشگاه های پیشنهاد کننده و مؤسسات بین المللی تأمین می شود.
نحوة ایجاد کرسی یونسکو در یک کشور
ـ کرسی یونسکو یک واحد تدریس و تحقیق در یک دانشگاه یا یک مؤسسه آموزش عالی است. هر واحد آموزشی باید شامل موارد زیر باشد:
1ـ یک دارنده کرسی به عنوان مسؤول علمی آن
2ـ تعدادی مدرس و پژوهشگر از مؤسسه میزبان
3ـ تعدادی دانشجو و پژوهشگر جوان، که در حال ادامه تحصیلات تکمیلی خود هستند و یا سعی دارند کارآموزی پیشرفته ای را در این کرسی بگذرانند.
ـ کرسی یونسکو در یکی از دانشکده های یک دانشگاه برپا می شود و هدف از آن تقویت برنامه تدریس و تحقیق در یک رشته خاص است. این کرسی دارای بُعد بین المللی است و از این نظر، دانش نظری کشورهای شمال را به جنوب منتقل می کند.
ـ کرسی یونسکو با توافق بین کشور مورد نظر و یونسکو به وجود می آید و تلاش می شود تا با استخدام نیروهای بین المللی در رشته هایی که با کمبود نیروهای متخصص مواجه است شرایط را برای توسعه دانش نظری و کاربردی در آن حوزه فراهم کند.
چه کسانی می توانند به این برنامه بپیوندند؟
به طور کلی، کرسی های یونسکو انعطاف پذیری بسیاری دارند و با مؤسسات گوناگونی می‌توانند در ارتباط علمی قرار گیرند. اهم این مؤسسات از این قرار است:
ـ دانشگاه ها، مؤسسات آموزش عالی و تحقیقاتی
ـ سازمان های غیر دولتی آموزش عالی و مؤسسات تحقیقاتی
ـ انجمن های علمی و آکادمیک
ـ شبکه های بین دانشگاهی و علمی
ـ مؤسسات ملی ، منطقه ای و بین المللی عمومی یا خصوصی
چگونه می توان به این برنامه پیوست؟
برای پیوستن به کرسی یونسکو، با ارائه یک پیشنهاد شامل اهداف، فعالیت ها، نحوه انجام کار، بودجه و غیره و ارسال آن به یونسکو می توان شرایط را برای برقراری یک کرسی در کشور آماده کرد. فکر اصلی کرسی یونسکو این است که برای پر کردن شکاف شمال و جنوب باید جنوب بتواند مؤسسات پیشرفته خود را برپا کرده و از این طریق به آخرین یافته های علوم و تکنولوژی دست پیدا کند.
نحوة ارزشیابی و نظارت بر کرسی
پس از برقراری کرسی یونسکو، هر شش ماه یک بار، یک گزارش پیشرفت به وسیله مؤسسه میزبان به یونسکو ارائه خواهد شد. یونسکو، با توجه به این گزارش ها، به یک ارزیابی درونی دست می زند تا درباره پروژه و یا قطع آن تصمیم بگیرد. در بعضی از موارد، در صورت وجود منابع مالی کافی، یک کمیته مشترک ارزشیابی برپا خواهد شد و در پایان هر مرحله از کار و یا در پایان پروژه، یک گزارش نهایی نیز توسط مؤسسه میزبان تهیه خواهد شد. این گزارش ارزشیابی در ارزشیابی کلی از برنامه کرسی یونسکو مورد استفاده قرار خواهد گرفت. بنابراین ، ارزشیابی پروژه ها، هم درونی است (در مراحل اولیه کار) و هم بیرونی.
|
